Είναι απαραίτητη η κλασική εκπαίδευση για το σύγχρονο τραγούδι;

Wednesday, May 18, 2016 - 11:30

Πολλοί μαθητές έρχονται στο πρώτο μάθημα με αυτή την απορία ή έρχονται από άλλο δάσκαλο που τους έκανε κλασικό τραγούδι και έχουν ακόμα περισσότερες απορίες ως προς το πώς να εφαρμόσουν τις γνώσεις που πήραν από τον κλασικό δάσκαλό τους στα τζαζ, ποπ, ροκ, έντεχνα κ.α. κομμάτια που θέλουν να τραγουδήσουν.

 

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.

Η φωνή είναι σαφώς ένα από τα πιο δύσκολα όργανα.

Η δυσκολία του οργάνου έγκειται στο ότι είναι πολύ εύκολο για τον καθένα να τραγουδήσει και να θεωρήσει οτι δεν χρειάζεται μαθήματα και καθοδήγηση κι έτσι να αναπτύξει σιγά σιγά τεχνικά προβλήματα και κακές φωνητικές συνήθειες που αργότερα μπορεί να γίνουν εμπόδιο στην επαγγελματική του καριέρα ή στο χόμπυ του.

Ο περισσότερος κόσμος που έρχεται στα μαθήματα τραγουδιού, έρχεται εν τέλει,για να ’ξεμάθει’ τον λάθος τρόπο που χειρίζεται την φωνή και να αντικαταστήσει τις παλιές κακές φωνητικές συνήθειες με νέες, σωστές και βοηθητικές.

 

Ένα ακόμα ζήτημα που απ' ό,τι φαίνεται βάζει φρένο στην κατανόηση της λειτουργίας της φωνής είναι το γεγονός οτι ούτε οι μαθητές αλλά ούτε και η πλειοψηφία των δασκάλων έμαθαν να αντιμετωπίζουν την φωνή ως ΟΡΓΑΝΟ.

Οι περισσότεροι μαθητές δεν διδάσκονται και δεν συνειδητοποιούν πως το φωνητικό όργανο δεν είναι περιορισμένο στην περιοχή του λαιμού αλλά χωρίζεται σε τρία μέρη (θώρακας, λάρυγγας, εγκέφαλος) τα οποία πρέπει να μάθουν να τα δουλεύουν ξεχωριστά αλλά και ταυτόχρονα, όπως ένας πιανίστας αντίστοιχα μαθαίνει πρώτα να παίζει με το δεξί χέρι, μετά με το αριστερό και μετά με τα δύο μαζί.

Δεν αντιλαμβάνονται επίσης πως για να έχουν ένα υγιές και λειτουργικό όργανο, δεν αρκεί να λένε ικανοποιητικά δύο-τρία τραγούδια και τέλος, αλλά να μάθουν σε βάθος,όπως κάθε οργανοπαίχτης,τη σωστή λειτουργία του οργάνου τους:

 

  • Πώς να χειρίζονται την αναπνοή τους.
  • Ποιούς μύες πρέπει να δουλεύουν και ποιούς να χαλαρώνουν κατά τη διάρκεια παραγωγής ήχου.
  • Πώς να τοποθετούν τον ήχο τους έτσι ώστε να παράγουν το συγκεκριμένο ηχόχρωμα που απαιτεί το γούστο τους ή το είδος του τραγουδιού που επιλέγουν.
  • Πώς μετά από όλα αυτά, να μπορούν να αφήνουν χώρο στη δημιουργικότητα τους και να ασχοληθούν με το νόημα ενός τραγουδιού και τη σκηνική τους παρουσία.

 

Επίσης οι μαθητές πολλές φορές δεν αντιλαμβάνονται το πόσο απαραίτητη είναι η προσωπική μελέτη για την εξέλιξη του φωνητικού οργάνου τους ή δεν έχουν καθαρή εικόνα για το πώς πρέπει να μελετήσουν.

Οι οργανοπαίχτες έχουν καθημερινή ρουτίνα μελέτης προκειμένου να μάθουν να παίζουν σωστά και άνετα το όργανο της επιλογής τους. Το ίδιο ακριβώς ισχύει και πρέπει να ισχύει και για τους μαθητές του φωνητικού οργάνου.

Η μόνη διαφορά βρίσκεται στη διάρκεια μελέτης (ο τραγουδιστής δεν έχει την δυνατότητα να μελετάει 4 και 5 ώρες τεχνική την ημέρα μιας και η φωνή χρειάζεται συχνά διαλείμματα για ξεκούραση και η αντοχή του οργάνου είναι πιο περιορισμένη αφού ο τραγουδιστής χρησιμοποιεί τη φωνή του πολλές ώρες την ημέρα όχι μόνο για να παίζει μουσική αλλά και για να μιλάει).

 

Πολλές απορίες και παρεξηγήσεις ως προς τον χειρισμό του οργάνου προκύπτουν επίσης γιατί πολλοί δάσκαλοι τραγουδιού δεν γνωρίζουν πώς να διδάξουν την τέχνη της φωνητικής ολιστικά και περιορίζονται στην πεπατημένη-ζέσταμα και ασκήσεις κλασικού τύπου και μελέτη κομματιού. Όμως η φωνή είναι ένα όργανο μέσα στο σώμα μας και απόλυτα συνδεδεμένο με την ψυχή μας. Η στάση του σώματος, οι φόβοι, οι ανασφάλειες, η γενικότερη εικόνα της υγείας ενός μαθητή, ο τρόπος που κινείται,που στέκεται,τα σφιξίματα στο σώμα του,όλα αυτά πρέπει να είναι αντικείμενο προς ανάλυση και επεξεργασία για μαθητή και δάσκαλο.

 

Υπάρχει σοβαρή έλλειψη παιδείας στον τομέα της φωνητικής.

Δεν φταίει κανείς γι’αυτό. Η φωνή είναι το αρχαιότερο όργανο αλλά ακριβώς επειδή είναι και το μοναδικό που είναι κρυμμένο στα σωθικά μας, μόλις πρόσφατα ξεκίνησαμε να το μελετάμε σε βάθος χάρη στη βοήθεια της τεχνολογίας.

 

Η επιστήμη της χρήσης του φωνητικού οργάνου έχει αναπτυχθεί και συνεχίζει να αναπτύσσεται ραγδαία τα τελευταία χρόνια.

Πολλές τεχνικές φωνητικής όπως π.χ. η *EVTS και η *CVT ξεκίνησαν να χρησιμοποιούν κάμερες εντός του λάρυγγα και της στοματικής και ρινικής κοιλότητας για να εξετάσουν τι ακριβώς συμβαίνει όταν τραγουδάμε, μιλάμε, φωνάζουμε και γενικά παράγουμε ήχο με τις φωνητικές μας χορδές. Έτσι η όλη σπουδή του φωνητικού οργάνου πήρε μια άλλη τροπή από αυτή που για χρόνια ακολουθούσαμε (ζέσταμα με κλασικού τύπου ασκήσεις, εξέλιξη τεχνικής πάλι με κλασικού τύπου ασκήσεις και μαθήτευση κομματιού με κλασική τοποθέτηση) ο τρόπος αυτός είναι μονοδιάστατος και δεν έχει πια θέση στην ουσιαστική μελέτη του φωνητικού οργάνου, ιδιαίτερα στο μοντέρνο τραγούδι.

 

Κλασική και μοντέρνα σχολή έχουν την τεχνική ως κοινό παρονομαστή όσον αφορά την αναπνοή και την κίνηση των μυών για την υποστήριξη και παραγωγή του ήχου.

Εκεί όμως που οι δύο σχολές διαχωρίζονται είναι στην τοποθέτηση της φωνής και στο ηχόχρωμα.

Οι ανάγκες του ρεπερτορίου στο κλασικό τραγούδι είναι πολύ συγκεκριμένες και ο τρόπος που τοποθετούν οι κλασικοί τραγουδιστές την φωνή τους επίσης.

Οι κλασικοί τραγουδιστές μοιάζει σαν να κάνουν πρωταθλητισμό όταν εξασκούν το όργανό τους και μέσα στα πλαίσια της φωνητικής τους περιοχής (σοπράνο, κοντράλτο, τενόρος, κτλ) προσπαθούν να αναπτύξουν στο έπακρο τις ηχητικές τους δυνατότητες.

Και οι μοντέρνοι τραγουδιστές όμως -τουλάχιστον αυτοί που ασχολούνται σοβαρά με αυτό το όργανο- κάνουν πρωταθλητισμό.

Καλούνται πολλές φορές να τραγουδήσουν διαφορετικά είδη μοντέρνας μουσικής, να αυτοσχεδιάσουν, να βγάλουν κραυγές, να χορέψουν έντονα την ώρα που τραγουδάνε, να χτυπήσουν νότες που μπορεί να είναι εκτός της άνετης φωνητικής τους περιοχής και να διαστρεβλώσουν τον ήχο τους με γρέζια κ.τ.λ., χρησιμοποιώντας τεχνικές τοποθέτησης που δε διδάσκονται στο κλασικό τραγούδι ακριβώς επειδή οι ανάγκες ηχητικής έκφρασης είναι διαφορετικές ανάμεσα στα δύο είδη.

 

Επομένως εάν έχετε επιλέξει ένα δάσκαλο κλασικής σχολής που όμως αντιλαμβάνεται και γνωρίζει να σας διδάξει πέρα από αναπνοή και στήριξη, τον τρόπο μοντέρνας τοποθέτησης και ηχοχρώματος, τότε δεν υπάρχει πρόβλημα.

Αν όμως διδάσκεστε απόκλειστικά κλασικό τραγούδι και μετά προσπαθείτε να εφαρμόσετε την τοποθέτηση αυτή σε μοντέρνο ρεπερτόριο, τα αποτελέσματα θα είναι μάλλον απογοητευτικά.

 

*CVT

http://completevocalinstitute.com/

 

*EVTS

https://www.estillvoice.com/


Αλεξάνδρα Λέρτα

  • Η Αλεξάνδρα Λέρτα γεννήθηκε στην Αθήνα.
  • Στα δεκαεφτά της ξεκίνησε μαθήματα τραγουδιού με την Λένα Γιωργαλή και παράλληλα ξεκίνησε να παρακολουθεί σεμινάρια Musical θεάτρου στο Λονδίνο (Central School of Speech and Drama, Mountview Academy of theatre Arts, Guildford Theatre School)
  • To 2005 παρευρέθηκε σε μία συναυλία της Sheila Jordan στην Αθήνα.